Söz Bohçası

@freepik

Söz bohçası, Türk kültürünün en önemli parçalarından biri olarak kabul edilen isteme töreninde kullanılan öğedir. Aynı zamanda isteme bohçası olarak da bilinir. Günümüzde Anadolu’da farklı bölgelerde farklı türden uygulamalarla ailelerin birbirine verdiği hediyeleri ifade edecek şekilde kullanılır. Kültürel anlamda değişkenlik göstermekle birlikte söz bohçası, çok uzun yıllardır isteme merasiminin önemli bir parçası olarak uygulanır. Bu kültürel geleneğin en temel amacı, iki ailenin birbiri ile bağ kurmasını sağlamaktır. Alınan hediyelerin ve bohça içerisinde yer alan parçaların maddi değerinden çok manevi değeri önem arz eder. 

Söz Bohçası Nedir?

Söz bohçası, Anadolu’da Türk kültürünün evlilik sürecinde yer alan önemli parçalarından biridir. Çiftler ve aileler, birbirlerine armağanlar alarak evlilik sürecinin yönetilmesine katkı sağlar. Çok büyük oranda söz kesme töreninde uygulanan bu gelenek, günümüzde ise daha çok isteme merasiminin bir parçası haline dönüşmüştür. Tam da bu sebepten evlilik sürecinin ilk ve en önemli adımlarından biri olarak kabul edilir. Bir araya gelen aile üyelerinin iletişimlerini güçlendirmesi açısından son derece kıymetli bir gelenektir. 

Söz Bohçasında Neler Olmalıdır? 

Söz bohçası, yöresel anlamda oldukça farklılık gösteren içeriğe sahiptir. Bu yüzden farklı yörelerde söz bohçalarının içeriğinde yer alan ürünler de aynı ölçüde değişkendir. Buna karşın çoğunlukla söz bohçasında; 

• Damat, gelin veya onların ailesi için özel olarak seçilmiş kıyafetler,
• Damat ve geline özel iç çamaşırları, 
• Altın ya da diğer değerli taşlardan oluşan takılar veya mücevherler, 
• Sabun, makyaj malzemesi, parfüm gibi kişisel bakım ürünleri,
• Saat ya da çanta gibi aksesuarlar, 
• El işçiliği ile hazırlanmış havlu, lif gibi ürünler,

Gibi eşyalar ya da ürünler yer alır. Bunların yanı sıra bazı yörelerde söz bohçasında çikolata, şeker, şekerleme, geleneksel tatlılar gibi ikramlıklar da bulunur. 

Söz Bohçası Nasıl Hazırlanır? 

Söz bohçası, genel anlamda yörelerden bağımsız bir şekilde erkek tarafınca hazırlanır. Erkek tarafının ailesi gelinin ihtiyaçları ve beklentileri doğrultusunda hareket eder. Bazı durumlarda ise gelin, damat ve aileler eşliğinde gelinin ihtiyaçlarına yönelik alışverişe çıkmak, sıklıkla uygulanan bir gelenektir. Ayrıca bazı yörelerde erkek tarafının yanı sıra kız tarafının da bohça hazırlaması gerekebilir. Bu bohçada da yine yöreye göre değişkenlik göstermekle birlikte aile üyelerinin ve damadın kişisel ihtiyaçlarına yönelik ürünler yer alır. 

Söz Bohçası Ne Zaman Gider?

Söz bohçası, genellikle söz ya da isteme esnasında aileler arasında verilir. Bununla birlikte farklı yörelerde uygulama farklı şekillerde yapılır. Bazı yöresel uygulamalarda söz bohçasının nişan gerçekleştikten sonra aileler tarafından verilmesi de olasıdır. Söz bohçası hazırlanırken bohçanın içeriğinde yer alan her bir parçanın ihtiyaçlara yönelik olmasına dikkat edilmelidir. Bu ürünler, gelin ya da damadın ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde olmalı ve evlilikten sonra ya da evlilik sürecinde çiftler bu ürünleri kullanabilmelidir.